Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Τροποποίηση της παρ. 10 του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018

    Στις 25 Νοεμβρίου 2022, κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή των Ελλήνων σχέδιο Νόμου, με το άρθρο 52 του οποίου προβλέπεται η τροποποίηση της παρ. 10 του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018.

    Ειδικότερα, το άρθρο 20, παρ. 10, διαμορφώνεται ως εξής:

    «Σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης της παρ. 8 ο προϊστάμενος της κατά τόπον αρμόδιας επιχειρησιακής διεύθυνσης της Γ.Δ.Σ.Δ.Ο.Ε. διαβιβάζει Έκθεση Βεβαίωσης Παράβασης με τον χρηματικό κατάλογο στις αρμόδιες υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., για τη βεβαίωση του προστίμου, τον καταλογισμό και την είσπραξη αυτού. Το πρόστιμο, το οποίο βεβαιώνεται και εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α΄190), αποτελεί έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού.

    Ειδικά σε περίπτωση παράβασης της περ. β’ της παρ. 8, το πρόστιμο επιβάλλεται κατόπιν σχετικής ενημέρωσης από το Κ.Μ.Π.Δ..

    Με την απόφαση του Υπουργού Οικονομικών του δευτέρου εδαφίου της παρ. 11 καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για τη διαδικασία διενέργειας ελέγχου και διαπίστωσης παράβασης της παρ. 8, καθώς και υπόδειγμα της Έκθεσης Βεβαίωσης Παράβασης.

    Η πράξη επιβολής διοικητικής κύρωσης υπόκειται σε ενδικοφανή προσφυγή, η οποία ασκείται ενώπιον του επικεφαλής της υπηρεσίας των ελεγκτών, εντός τριάντα (30) εργάσιμων ημερών από την έκδοση της έκθεσης βεβαίωσης. Η απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής εκδίδεται εντός τριάντα (30) εργάσιμων ημερών από την κατάθεσή της.

    Οι παραβάσεις των περ. α’, γ’ και δ’ της παρ. 8 συνεπάγονται τη δέσμευση χορήγησης αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας των υπόχρεων νομικών προσώπων και οντοτήτων, η οποία ισχύει έως την άρση της παράβασης και σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. που προβλέπεται στην παρ. 12.».

    Σχέδιο Νόμου

  • Κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) για την εξ’ αποστάσεως ταυτοποίηση πελατών κατά τη σύναψη επιχειρηματικής σχέσης στο πλαίσιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

    Στις 22 Νοεμβρίου 2022, η ‘EBA’ δημοσίευσε τις κατευθυντήριες γραμμές της για την εξ’ αποστάσεως ταυτοποίηση πελατών (φυσικών και νομικών προσώπων) κατά τη σύναψη επιχειρηματικής σχέσης στο πλαίσιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Ειδικότερα, στις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνονται λεπτομερείς και ενιαίες απαιτήσεις για την ανάπτυξη και εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας που πρέπει να λαμβάνουν οι φορείς παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (π.χ. τράπεζες, ιδρύματα πληρωμών, ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος) για να διασφαλίσουν ασφαλείς και αποτελεσματικές πρακτικές εξ’ αποστάσεως ταυτοποίησης πελατών

    Όσον αφορά τα επόμενα βήματα, οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές αναμένεται να μεταφραστούν σε όλες τις επίσημες γλώσσες των κρατών-μελών της ΕΕ και να δημοσιευθούν στην ιστοσελίδα της ‘ΕΒΑ’. Οι εθνικές αρμόδιες αρχές θα πρέπει – εντός δύο (2) μηνών από τη δημοσίευση των μεταφράσεων των κατευθυντήριων γραμμών σε όλες τις επίσημες γλώσσες των κρατών-μελών της ΕΕ – να δηλώσουν αν θα συμμορφωθούν με αυτές (“comply or explain”). Αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή έξι (6) μήνες μετά την ημερομηνία δημοσίευσής τους σε όλες τις επίσημες γλώσσες των κρατών-μελών της ΕΕ.

    Κατευθυντήριες γραμμές

  • Δημόσια διαβούλευση σχεδίου Νόμου «Επείγουσες φορολογικές ρυθμίσεις – Τροποποίηση του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας – Θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων και του Δικτύου Κρατικών Ενισχύσεων – Λοιπές ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομικών»

    Στις 11 Νοεμβρίου 2022, τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στο “opengov” σχέδιο Νόμου σχετικό με το ανωτέρω θέμα, με το άρθρο 36 του οποίου προβλέπεται η τροποποίηση της παρ. 10 του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018. Η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώνεται στις 21 Νοεμβρίου 2022.

    Σχέδιο Νόμου

  • Ρύθμιση ειδικών θεμάτων διαδικασίας ελέγχου και διαπίστωσης παράβασης των υποχρεώσεων σχετικά με την καταχώριση και τήρηση επικαιροποιημένων στοιχείων για τον πραγματικό δικαιούχο νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων - Καθορισμός Υποδείγματος Έκθεσης Βεβαίωσης Παράβασης της παρ. 8 του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018

    Στις 3 Νοεμβρίου 2022, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Β’ 5644) η υπ’ αριθμ. 159477 ΕΞ 2022 Κοινή Υπουργική Απόφαση, η διάρθρωση της οποίας είναι η εξής:

    • στο άρθρο 1 περιλαμβάνονται διατάξεις για το αντικείμενο,
    • στο άρθρο 2 περιλαμβάνονται διατάξεις για τη διαδικασία διενέργειας ελέγχου για διαπίστωση παραβάσεων τήρησης και ακρίβειας στοιχείων στο Μητρώο,
    • στο άρθρο 3 περιλαμβάνονται διατάξεις για τη διαδικασία διαπίστωσης παράβασης,
    • στο άρθρο 4 περιλαμβάνονται διατάξεις για τη διαδικασία είσπραξης προστίμων,
    • στο άρθρο 5 περιλαμβάνονται διατάξεις για τη διαδικασία παροχής στοιχείων από την ΑΑΔΕ, και
    • στο άρθρο 6 περιλαμβάνονται διατάξεις για την έναρξη ισχύος της εν λόγω Απόφασης (ήτοι Πέμπτη, 3 Νοεμβρίου 2022).

    Η εν λόγω Απόφαση συμπληρώνεται από Παράρτημα με υπόδειγμα έκθεσης βεβαίωσης παράβασης του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018.

    ΦΕΚ Β’ 5644/3.11.2022

  • Δημόσια διαβούλευση της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (‘FATF’) επί σχεδίου Οδηγού αναφορικά με την εφαρμογή της Σύστασης 24 (“Transparency and Beneficial Ownership of legal persons”)

    Στις 25 Οκτωβρίου 2022, η ‘FATF’ έθεσε σε δημόσια διαβούλευση, έως τις 6 Δεκεμβρίου 2022, σχέδιο Οδηγού αναφορικά με την εφαρμογή της Σύστασης 24 (“Transparency and Beneficial Ownership of legal persons”).

    Δημόσια διαβούλευση