Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Διάθεση διαδικτυακών υπηρεσιών στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες

    Στις 4 Ιουλίου 2024, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Β’ 3888) η υπ’ αριθμ. 22833 Υπουργική Απόφαση, για τη διάθεση διαδικτυακών υπηρεσιών στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

    Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται η διάθεση διαδικτυακών υπηρεσιών σύμφωνα με τον Ν. 4557/2018 (Α’ 139) άρθρα 47, 48, 49 παρ. 1 σε συνδυασμό

    με το άρθρο 34, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται η διασταύρωση IBAN - Α.Φ.Μ., με τη μέθοδο «Διασταύρωση IBAN - Α.Φ.Μ. από Τράπεζες –confirmAccount».

    ΦΕΚ Β’ 3888/4.07.2024

  • Δελτίο τύπου της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (“EBA”) με αφορμή τη σύσταση της AMLA

    Στις 26 Ιουνίου 2024, η EBA εξέδωσε δελτίο τύπου με το οποίο καλωσορίζει την έναρξη ισχύος του πλαισίου για τη σύσταση της Αρχής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (AMLA)

    Δελτίο Τύπου EBA

  • Δημοσίευση AML package στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    Στις 19 Ιουνίου 2024 δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

    • Ο Κανονισμός 2024/1620 σχετικά με τη σύσταση της Αρχής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 (AMLA). Η Αρχή θα πρέπει να αναλάβει τα περισσότερα από τα καθήκοντα και τις εξουσίες της έως την 1η Ιουλίου 2025. Η άμεση εποπτεία επιλεγμένων υπόχρεων οντοτήτων θα αρχίσει το 2028.
    • Ο Κανονισμός 2024/1624 σχετικά με τη με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (AMLR). O Κανονισμός εφαρμόζεται από τις 10 Ιουλίου 2027, με εξαίρεση τους πράκτορες ποδοσφαίρου και τους επαγγελματικούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους (για συγκεκριμένες συναλλαγές τους).
    • Η Οδηγία (ΕΕ) 2024/1640, σχετικά με τους μηχανισμούς που πρέπει να συγκροτήσουν τα κράτη μέλη για την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τους σκοπούς της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, για την τροποποίηση της Οδηγίας (EΕ) 2019/1937 και για την τροποποίηση και την κατάργηση της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 (AMLD). Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που απαιτούνται για τη συμμόρφωση προς την παρούσα Οδηγία έως τις 10 Ιουλίου 2027.

  • Έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’) σχετικά με τα εικονικά IBAN (virtual IBAN - vIBAN)

    Στις 24 Μαΐου 2024, η ‘EBA’ δημοσίευσε 30σέλιδη έκθεση σχετικά με την έκδοση vIBANs. Η Έκθεση σημειώνει ότι, ελλείψει κοινού ορισμού, εκδίδονται vIBANs με διαφορετικούς τρόπους και για διαφορετικούς σκοπούς και ότι οι εθνικές αρχές αποκλίνουν ως προς την ερμηνεία και την εφαρμογή των κανονιστικών απαιτήσεων.

    Η έκθεση της ΕΒΑ εντοπίζει επίσης ζητήματα νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, προστασίας των καταναλωτών και των καταθετών, αδειοδότησης, “EU passporting” και ρυθμιστικού αρμπιτράζ, και προχωράει σε συστάσεις για τον τρόπο αντιμετώπισής τους.

    Έκθεση

  • Συγκρότηση της Επιτροπής του άρθρου 29 του Νόμου 4557/2018 (Επιτροπή Δικηγόρων)

    Στις 8 Απριλίου 2024, δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Β’ 2171) η υπ’ αριθμ. 1919 οικ. Απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, η διάρθρωση της οποίας είναι η εξής:

    • στο άρθρο 1 περιλαμβάνονται διατάξεις για τη Σύσταση της Επιτροπής Δικηγόρων,
    • στο άρθρο 2 περιλαμβάνονται διατάξεις για την έδρα της,
    • στο άρθρο 3 περιλαμβάνονται διατάξεις για τη λειτουργία της,
    • στο άρθρο 4 περιλαμβάνονται διατάξεις για το έργο της,
    • στο άρθρο 5 περιλαμβάνονται διατάξεις για τη διαδικασία υποβολής, επεξεργασίας και αξιολόγησης αναφοράς ύποπτης ή ασυνήθους δραστηριότητας ή συναλλαγής,
    • στο άρθρο 6 περιλαμβάνονται διατάξεις για το απόρρητο της διαδικασίας υποβολή της αναφοράς μέχρι και την έκδοση της σχετικής απόφασης της επιτροπής που τη διαβιβάζει στον αρμόδιο φορέα ή την αρχειοθετεί,
    • στο άρθρο 7 περιλαμβάνονται διατάξεις για τον αρμόδιο φορέα προς τον οποίον διαβιβάζονται οι υποβαλλόμενες αναφορές των Δικηγόρων (ήτοι η Αρχή του άρθρου 47 του Νόμου 4557/2018),
    • στο άρθρο 8 περιλαμβάνονται διατάξεις για τις λοιπές αρμοδιότητες της εν λόγω Επιτροπής, και
    • στο άρθρο 9 περιλαμβάνονται διατάξεις για την ευθύνη των μελών της εν λόγω Επιτροπής.

    ΦΕΚ Β’ 2171/8.4.2024