Υπότιτλος: Τάσεις και προοπτικές

Επιμέλεια: Γ. Προβόπουλος - Χρ. Γκόρτσος

Εκδότης: ΕΕΤ - Αντ. Ν. Σάκκουλας

Χρονολογία Έκδοσης: 2004

Σελίδες: 477

ISBN: 960-15-1119-9

Διάθεση: Eκδόσεις Aντ. N. Σάκκουλα,
Σόλωνος 69, Tηλ.: 210 3618198

Το περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί το ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό σύστημα έχει αναδιαμορφωθεί ριζικά κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας και συνεχίζει να υπόκειται σε νέες μεταβολές. Η διαπίστωση αυτή καθιστά αναγκαία τη μελέτη και ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν τη διαδικασία μετασχηματισμού. Καθιστά επίσης χρήσιμο τον προσδιορισμό των επιπτώσεων που συνεπάγονται οι μεταβολές στη λειτουργία των ενδιάμεσων χρηματοοικονομικών φορέων, των αγορών και των συστημάτων που υποστηρίζουν τη λειτουργία του ενιαίου ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού χώρου.

Ο πρώτος σημαντικός παράγοντας που επηρέασε καθοριστικά το πλαίσιο λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι η νομισματική ενοποίηση. Η εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος δημιούργησε τις ουσιαστικές προϋποθέσεις για την περαιτέρω εμβάθυνση της ευρωπαϊκής χρηματοοικονομικής ολοκλήρωσης - μια διαδικασία που είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή από το 1993. Η εξέλιξη αυτή ενεργοποίησε μια σειρά από πρωτοβουλίες - στο πλαίσιο κυρίως της κοινοτικής νομοθεσίας - οι οποίες κατατείνουν στην κατάργηση όλων των ρυθμίσεων και διοικητικών περιορισμών που εμποδίζουν τη λειτουργία μιας πραγματικά ενιαίας τραπεζικής αγοράς, μιας ενιαίας κεφαλαιαγοράς και ενός ενιαίου χώρου πληρωμών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη και η ολοκλήρωσή της, μέχρι τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας, θα έχει μεταβάλει ουσιαστικά τους όρους λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει σε διαρκή βάση το περιβάλλον λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού συστήματος είναι οι εξελίξεις που συντελούνται στο διεθνές κανονιστικό πλαίσιο. Το έργο των διεθνών οργανισμών και υπερεθνικών fora, τα οποία επιλαμβάνονται διάφορων πτυχών που αφορούν τη διασφάλιση της σταθερότητας του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος και την καθιέρωση κανόνων διαφάνειας στις διεθνείς χρηματοοικονομικές συναλλαγές, έχει άμεση ή έμμεση επίδραση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς λόγοι διεθνούς ανταγωνιστικής ισότητας επιβάλλουν την εφαρμογή του. Οι κανόνες της Επιτροπής της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία (Basel Committee on Banking Supervision), της Διεθνούς Οργάνωσης Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO), της Επιτροπής για τα Συστήματα Πληρωμών και Διακανονισμού (Committee on Payment and Settlement Systems) και του Συμβουλίου Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB) είναι το πιο χαρακτηριστικό δείγμα των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται σε διεθνές επίπεδο για την καθιέρωση κοινά αποδεκτών προτύπων αναφορικά με την εποπτεία των τραπεζών, των χρηματιστηριακών εταιρειών και των αγορών κεφαλαίων, την επίβλεψη των συστημάτων πληρωμών και διακανονισμού, καθώς και τη λογιστική απεικόνιση των συναλλαγών των επιχειρήσεων.

Στον συλλογικό αυτό τόμο παρουσιάζονται και αναλύονται οι επιμέρους διαστάσεις των δύο αυτών παραγόντων, που καθορίζουν το περιβάλλον λειτουργίας του ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού συστήματος. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί επίσης στη θεωρητική προσέγγιση του κυρίαρχου αιτήματος πολιτικής που αναδεικνύεται στις σύγχρονες αγορές και το οποίο αφορά τη διασφάλιση της σταθερότητάς τους, κυρίως μέσω κατάλληλων μηχανισμών προληπτικής εποπτείας.