Καταπολέμηση οικονομικού εγκλήματος / Καταπολέμηση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας


Η καταπολέμηση της πρακτικής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (γνωστή στην αγγλική ορολογία ως "anti-money laundering") άρχισε από τη δεκαετία του 1980 να ανάγεται σε προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις και τις δικαστικές αρχές πολλών κρατών ανά την υφήλιο. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε όμως ειδικά στο πρόβλημα της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως διαύλου για τη νομιμοποίηση τέτοιων εσόδων. Εκτιμώντας ότι όταν οι διαμεσολαβούντες χρηματοπιστωτικοί φορείς, και ειδικότερα τα πιστωτικά ιδρύματα, χρησιμοποιούνται ως δίαυλοι για τη νομιμοποίηση του προϊόντος παράνομων δραστηριοτήτων η φερεγγυότητα και η σταθερότητα του ενεχόμενου φορέα, αλλά και η αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο σύνολό του, μπορούν να κλονιστούν σοβαρά, με αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης του κοινού σε αυτό, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των πιστωτικών ιδρυμάτων άρχισαν, σε συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ρυθμιστικής παρέμβασης.

  • Έκθεση της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (‘FATF’) για την ψηφιακή στρατηγική καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας από τις αρχές επιβολής του νόμου (“law enforcement agencies”)

    Στις 8 Ιουνίου 2022, η ‘FATF’ δημοσίευσε έκθεση για την ψηφιακή στρατηγική καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας από τις αρχές επιβολής του νόμου.

    Στην έκθεση αυτή, η οποία είναι εμπιστευτική και διαθέσιμη μόνο στις δημόσιες αρχές, εξετάζεται ο τρόπος αξιοποίησης της τεχνολογίας από τις αρχές επιβολής του νόμου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Ενημερωτικό σημείωμα

  • Τροποποίηση του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018 για το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων

    Στις 3 Ιουνίου 2022, κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή των Ελλήνων το σχέδιο Νόμου «Αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και του Συνεγγυητικού Κεφαλαίου Εξασφάλισης Επενδυτικών Υπηρεσιών, εκσυγχρονισμός Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους και άλλες επείγουσες διατάξεις», στο άρθρο 80 του οποίου περιλαμβάνονται ειδικές ρυθμίσεις για το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων με σχετική τροποποίηση του άρθρου 20 του Νόμου 4557/2018.

    Σχέδιο Νόμου

  • Έκθεση της Μικτής Επιτροπής (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) αναφορικά με τις περιπτώσεις ανάκλησης από τις εθνικές αρμόδιες αρχές της άδειας λειτουργίας φορέων παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων των AML-CFT κανόνων

    Την 1η Ιουνίου 2022, η Μικτή Επιτροπή (“Joint Committee”) των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών (‘ESAs’) δημοσίευσε 73σέλιδη έκθεση αναφορικά με τις περιπτώσεις ανάκλησης από τις εθνικές αρμόδιες αρχές της άδειας λειτουργίας φορέων παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (π.χ. πιστωτικά ιδρύματα, ιδρύματα πληρωμών, ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος, κ.λπ) σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων των κανόνων που αφορούν την καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

    Στην έκθεση αυτή περιλαμβάνεται μια ολοκληρωμένη ανάλυση σχετικά με την πληρότητα, την επάρκεια και την ομοιομορφία των εφαρμοστέων νόμων και πρακτικών σε σχέση με την ανωτέρω θεματική, ενώ παράλληλα επισημαίνεται, εκ νέου, η ανάγκη ενίσχυσης της στενής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρμόδιων αρχών για θέματα προληπτικής εποπτείας και AML/CFT.

    Έκθεση

  • Γνώμες της ΕΚΤ επί της νομοθετικής δέσμης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη θεματική της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (‘AMLR’, ‘AMLD6’, ‘AMLAR’)

    Στις 25 Μαΐου 2022, δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ οι ακόλουθες δυο (2) Γνώμες της ΕΚΤ:

    • Γνώμη «όσον αφορά την πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη σύσταση της Αρχής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» (CON/2022/4), και
    • Γνώμη «αναφορικά με την πρόταση Οδηγίας και την πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας» (CON/2022/5).

    Στις εν λόγω Γνώμες περιλαμβάνονται γενικές και ειδικές παρατηρήσεις της ΕΚΤ επί των ανωτέρω νομοθετικών προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

  • Δημοσίευση διορθωτικού του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/2175 «για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 σχετικά με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (‘EBA’)»

    Στις 4 Μαΐου 2022, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ διορθωτικό του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/2175. Με τον εν λόγω Κανονισμό τροποποιείται, μεταξύ άλλων, ο Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 «σχετικά με τη σύσταση της ‘EBA’». Ειδικότερα:

    • συγκεντρώνονται οι εξουσίες που αφορούν την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ εντός της ‘EBA’, και
    • ενισχύονται τα καθήκοντα και οι εξουσίες της, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι κίνδυνοι νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας υπόκεινται σε αποτελεσματική και συνεπή εποπτεία από όλες τις εθνικές αρμόδιες αρχές και ότι αυτές (οι εθνικές αρμόδιες αρχές) συνεργάζονται και ανταλλάσσουν τις απαραίτητες προς το σκοπό αυτό πληροφορίες.

    Περαιτέρω, στα εσωτερικά άρθρα 9α, 9β και 9γ του άρθρου 1 του εν λόγω Κανονισμού περιλαμβάνονται αναλυτικές διατάξεις για τα ειδικά καθήκοντα της ‘EBA’ σε σχέση με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ.

    Οι διατάξεις του άρθρου 1, οι οποίες αφορούν, μεταξύ άλλων, τα ειδικά καθήκοντα της ‘EBA’ στο πεδίο του “AML/CFT”, τέθηκαν σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2020.

    Διορθωτικό